خبری داغ از پرداخت یارانه ها

تهران امروز: پرداخت «یارانه نقدی» از آن دست موضوعاتی است که در سال‌های گذشته واکنش‌های متفاوتی را از سوی کارشناسان حوزه اقتصادی به همراه داشت. برخی پرداخت یارانه نقدی به شکل فعلی را اشتباه بزرگی می‌دانستند که منجر به افزایش نقدینگی در جامعه شده و تورم زیادی را به همراه داشته و عده‌ای آن را در کنار افزایش قیمت‌ها کمک حال خانواده‌ها می‌دانستند و حذف آن را به هیچ شکلی به صلاح مردم نمی‌دانستند. همین اختلاف‌ها شایعه‌ها و خبرهای زیادی را مبنی بر حذف برخی آحاد مردم از لیست دریافت یارانه‌بگیران در پی داشت. اما رئیس‌جمهور منتخب مردم در نخستین نشست خبری‌اش به‌طور رسمی اعلام کرد یارانه‌های نقدی به شکل فعلی ادامه خواهد داشت تا برای ورود به فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها تصمیم‌های درست در این زمینه گرفته شود. این در حالی است که مجلس شورای اسلامی در تصویب قانون بودجه 92، 41هزار میلیارد تومان برای یارانه‌های نقدی در نظر گرفت که به تصویب نمایندگان هم رسید. هرچند که نمایندگان مجلس به این نتیجه رسیدند که یارانه نقدی نه زیاد می‌شود و نه کم، اما دولت این اجازه را دارد که قیمت حامل‌های انرژی را به‌طور میانگین تا 38درصد افزایش دهد. حالا باید دید دولت یازدهم برای پرداخت یارانه‌های نقدی به‌ویژه در فاز دوم اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها چه برنامه‌ای را پیاده خواهد کرد. گفت‌وگوی تهران امروز با غلامرضا تاجگردون نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه و نماینده مردم باشت و گچساران در مجلس شورای اسلامی را در این رابطه در ادامه می‌خوانید:

عده‌ای از کارشناسان پس از پرداخت یارانه نقدی بر این باور بوده و هستند که پرداخت یارانه به شکل نقدی آسیب‌های جدی‌ به اقتصاد وارد کرده که شفافیت را از بین برده است. افزایش نقدینگی و به تبع آن افزایش تورم یکی اثرات مخربی است که اغلب کارشناسان روی آن متفق‌القول هستند. به نظر شما برای کاهش این اثرات به‌ویژه در دولت آتی چه کارهایی باید انجام شود؟

درباره اینکه پرداخت نقدی یارانه به مردم در اقتصاد اثرگذار بوده یا خیر، باید بگویم که قطعا اثرات خاص خودش را داشته و همانطوری که اشاره کردید، اثر آن بر افزایش حجم پول و نرخ تورم در کشور مشهود بوده است. اما ادامه این پرداخت جای بحث دارد که اگر قرار باشد فاز دوم هدفمندی اجرایی شود، درباره آن تصمیم گرفته خواهد شد.

نمایندگان مردم در مجلس درباره ادامه روند پرداخت یارانه نقدی در دولت یازدهم چه نظری دارند؟ آیا پراخت‌ها باید به شکل فعلی ادامه یابد یا راهکار بهتری برای کاهش اثرات مخرب آن وجود دارد؟

تا اینجای کار که مجلس بر ادامه روند فعلی پرداخت یارانه نقدی نظر دارد اما اگر قرار باشد فاز دوم اجرا شود، پرداخت نباید به شکل مستقیم و به همه افراد جامعه صورت بگیرد و باید اصلاحات جدی روی آن انجام شود تا آن اثرات مطلوب مدنظر را داشته باشد.

یعنی شما معتقدید مادامی که فاز دوم اجرایی نشده، یارانه نقدی به همین شکل که آثار نامناسبی بر اقتصاد کشور داشته باید ادامه داشته باشد؟

اکنون انتخاب ما بین بد و بدتر است. نکته قابل توجه این است که این مبلغ هر چه که هست، هم‌اکنون وارد سبد درآمدی مردم شده و مردم آن را به صورت ماهانه مصرف می‌کنند و اگر حذف شود، فشار زیادی به مردم وارد می‌شود. اما برای فاز دوم برنامه ما این است که پرداخت را اصلاح کنیم.

اگر با همه مشکلاتی که هم‌اکنون در اقتصاد کشور وجود دارد، پرداخت یارانه نقدی در فاز دوم هم ادامه پیدا کند، آیا این مشکلات چند برابر نخواهد شد؟ ضمن اینکه دولت در پاسخ به درخواست پرداخت یارانه به اقشار خاص اعلام کرده بود که آمار و اطلاعات دقیقی برای عدم پرداخت یارانه به افراد وجود ندارد.

در فاز دوم به‌دنبال پاسخ به این سوال خواهیم بود که یارانه نقدی را به چه کسی پرداخت کنیم. به عنوان مثال گفته خواهد شد که به تمام کارمندانی که حقوق دریافتی آنها کمتر از فلان مقدار معین است، افراد روستایی و افراد تحت تکفل کمیته امداد و بهزیستی و... یارانه نقدی دریافت خواهند کرد. به این ترتیب آن مشکلی که دولت به آن اشاره کرده بود از بین می‌رود.

پس از اجرا شدن قانون هدفمندی یارانه‌ها، به‌زعم بسیاری از کارشناسان، تولید و به تبع آن صنعت بیش از هر بخش دیگری آسیب دید. به نظر شما چه تمهیداتی برای این بخش باید اندیشیده شود تا دوباره رونق به آن بازگردد؟

مشکل از آنجایی شروع شد که میزان منابع و مصارف دولت با هم نمی‌خواندند. به همین دلیل دولت از جمله یارانه‌هایی که حذف کرد، یارانه بخش تولید بود که موجب صدمات زیادی هم به تولید شد. امسال هم بودجه به نوعی است که باز هم میزان منابع و مصراف دولت با هم همخوانی ندارد و در نتیجه به نظر می‌رسد باز هم بخش تولید از این یارانه آنطوری که باید بهره‌مند نخواهد شد. دلیل این امر هم این است که از ابتدا دولت بنا را کج گذاشته و میزان پرداخت از میزان منابع بیشتر بوده است. بنابراین تا اصلاح قیمت‌ها صورت نگیرد، دولت بعد هم نمی‌تواند کاری انجام دهد.

به نظر شما قیمت حامل‌های انرژی چقدر باید افزایش پیدا کند و در کارگروه‌هایی که با دولت یازدهم داشتید، چه سناریوهایی مطرح شده است؟

من نظری در این رابطه ندارم و درباره جلسات هم اجازه دهید من حرفی نزنم.

یعنی آن 38 درصد افزایشی که برای حامل‌های انرژی پیش‌بینی شده به نظر شما در سال 92 اعمال خواهد شد؟

شاید به افزایش 38 درصدی نیازی نباشد. منابع دیگری وجود دارد که اگر افزایش رقم یارانه‌های نقدی مطرح نباشد، دولت می‌تواند از آنها استفاده کند. دولت یا باید اصلاح قیمت‌ها را در برنامه داشته باشد و شاید هم بخواهد با حذف برخی دهک‌ها یا جابه‌جایی بودجه برنامه مورد نظرش را پیاده کند. باید منتظر بود و دید