چرا نام امام علی علیه السّلام در قرآن دیده نمی شود؟

 

 

خداوند در ‌قرآن به خاطر بیان احکام کلّی وتعیین چارچوب وشالوده دین و به خاطر صیانت از تحریف توسط دشمنان امام علی ـ علیه السّلام ـ از ذکر صریح نام ایشان خودداری کرده است ولی طبق نظر اکثر علمای شیعه و سنی قریب به صد آیه در شأن و مقام و منزلت امام علی ـ علیه السّلام ـ نازل شده است.

اما امامت وولایت وجانشینی وتقدم مقام او برهمه ی مومنان به خوبی درآیاتی از قرآن منعکس شده که از تصریح به نامش رساتر وبلیغ تر است.ولی همین مسئله مورد انکاربرخی از معاندان واقع شده،با این دشمنی اگرتصریح به نام آن حضرت می شد هزاران مدعی خلافت ادعاویا ازروی عناد اقدام به دستبرد درقرآن کرده وراه تحریف کتاب خدا دراسلام باز می شد.

قرآن به عنوان پیام هدایت الهی برای انسان، همة زیرساخت‌های حیات مادّی و معنوی را در بر می‌گیرد. در این کتاب جامع، تمام قلمروهای زندگی مادّی و معنوی، فردی، اجتماعی، اخلاقی، دنیوی، اخروی همه مورد توجّه و تشریح الهی است. طبیعی است که همة این مطالب نمی‌تواند در یک کتاب و به صورت تفصیلی بیان گردد بلکه ناگزیر می‌بایست اصلول کلّی و خطوط محوری و راه‌گشا به عنوان متن تغیرناپذیر به شمار آید و تفصیل فروعات آن بر عهدة پیامبران و جانشینان راستین او و عقل و درایت مردم هدایت شده واگذار گردد.(1)

پس چون بنای قرآن بر بیان کلیات است، در همة مسائل حتّی در مورد خود قرآن و خداوند به جزئیات آن نمی‌پربازد و در مورد نبوت و رسالت مطالبی را سربسته و بدون وارد شدن به جزئیات آن مورد اشاره قرار می‌دهد و از میان آن همه مسائل اخلاقی و اجتماعی تنها به مهمّات ‌آن پرداخته و از سیل احکام عبادات فقط به مختصری از آن‌ها می‌پردازد. و در مسئله امامت هم که قرآن اهمیّت خاصی بر ‌آن قائل است و آن را آخرین مرحلة سیر تکاملی انسان شمرده است، مثل سایر مسائل به صورت کلّی بیان می کند.

از آن‌جا که امام علی ـ علیه السّلام ـ در طول تاریخ دشمنان بسیاری داشت اگر نام او در قرآن می‌آمد حتماً دشمنان ولایت و امامت دست تحریف به سوی قرآن دراز می‌کردند و آن را مثل کتاب‌های آسمانی دیگر از حجیت و اعتبار ساقط می‌ساخت. چون جریانات و حوادث زیادی در تاریخ اسلام حضور عموم صورت گرفته بعد در مورد آن اختلاف به وجود آمده است مثل جریان غدیر که در حضور چندین هزار نفر به وقوع پیوست ولی بعد در مورد آن خدشه وارد کردند.

همان کسانی که سخنان صریح پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ را در مورد ولایت امام علی ـ علیه السّلام ـ تأویل و توجیه کردند، همان کسانی که فدک را از دست فرزندان پیامبر در آوردند. همان‌ها برای رسیدن به هدف خود با حذف نام امام علی ـ علیه السّلام ـ حاضر به هر کاری می‌شدند حتّی تحریف قرآن و چون خداوند وعده فرموده که قرآن را حفظ کند «انا نحن نزلنا الذکر و انا له لحافظون» و یکی از راه‌های حفظ آن،‌ عدم ذکر برخی جزئیات حساسیت‌انگیز است.

علت دیگر: با این‌که نام امام علی ـ علیه السّلام ـ به صراحت در قرآن نیامده ولی طبق اعتراف همة علمای شعه و سنی بیش از صد آیه در قرآن در شأن و مقام و فضایل امام علی ـ علیه السّلام ـ نازل شده است که اکثر آن‌ها از محکمات هستند. در پایان یادآوری می‌گردد که طبق حدیث معروف ثقلین قرآن و اهلبیت ـ علیهم السّلام ـ همیشه همراه یکدیگرند و جدایی ناپذیرند(2) آن‌ها که طالب حقایق قرآنند باید دست به دامن علی و اولاد او بزنند پس با این‌که نام امام علی ـ علیه السّلام ـ در قرآن نیامده ولی او جزء جدایی ناپذیر و عضو برجسته قرآن می باشد.

پی نوشت ها:

1- علوم قرآن، ص 226.

2- صحیح مسلم، ج4، ص 1873.